1)گوش دادن فعال را بشناسید
بعضی وقتها ما داریم با جان و دل به حرف های همسرمان گوش می دهیم. اما کار خاصی انجام نمی دهیم که این گوش دادن را منتقل کنیم. سرمان را پایین انداخته ایم و گوش هایمان را تیز کرده ایم و گوش می دهیم و درک می کنیم، در این نوع از گوش دادن یا اینکه شما از نظر اخلاقی و وجدانی دارید گوش می دهید. اما به طرف مقابلتان حس خوبی را منتقل نمی کنید. شما او را در یک موقعیت مبهم قرار داده اید که از یک سو نمی تواند متهم تان کند که به حرف هایش گوش نمی دهید و از سوی دیگر، نشانه هایی از گوش دادن نمی بیند. در این حالت به جای اینکه ذهن طرفتان درگیر حرف های خودش و ادامه دادن صریح تر به آنها شود، درگیر این ابهام می شود و معمولاً ترجیح می دهد حرف هایش را زودتر تمام کند یا اینکه احتمالاً از شما بپرسد آیا به حرف هایش گوش می دهید. این حرف شما که «گوشم پیش شماست» هم معمولاً دردی را دوا نمی کند و بیشتر اعصاب همسرتان را به هم می ریزد. روان شناسان به این نوع گوش دادن تقریباً بی فایده می گویند گوش دادن منفعل،
در مقابل،در گوش دادن فعال علاوه بر اینکه ما دل و جانمان را هم به خدمت گوش دادن گرفته ایم، طوری رفتار می کنیم. که این گوش دادن به طرفمان منتقل شود. از سر تکان دادن های معروف خبرنگاران گرفته تا برگرداندن یک خلاصه از حرف های طرف به خودش می تواند نشانه گوش ما باشد. فقط یادتان باشد. که نه خودتان را گول بزنید و نه همسرتان را این که شما بدون گوش دادن به حرف های طرف فقط سرتان را تکان دهید یا لبخند بزنید بالاخره شما را لو می دهد.
2)عصبانیت همسرتان را بپذیرید
همسرتان به این دلیل عصبانی شده است که فکر می کند تنها راه اینکه شما به او گوش دهید همین عصبانیتش است عصبانیت متقابل تنها کار را بدتر می کند.
3 )از کانال های پشتی استفاده کنید
چهره ی بسیاری از کسانی که در مقابل سرزنش سکوت می کنند، سرد و بی روح است. اگر شما از سکوت کننده ها هستید، یادتان باشد از علامت های بدنی گوش دادن استفاده کنید، وگرنه همسرتان عصبانی تر خواهد شد. روان شناس ها به این علامت ها می گویند کانال های پشتی نشانه هایی مثل گفتن «بله»، «می فهمم»،«وهوم» و یا تکان دادن سر.
4)در مورد گفته های طرف مقابلشان حرف بزنید نه خودتان !
حتماً شما هم تجربه داشته اید که تا کسی حرفی می زند، تجربه های مشابه او با فرق های خودمان با او به ذهنمان می آید. این تا حدی طبیعی است، اما مهم این است که آن فکرها را به زبان نیاوریم. وقتی هدف گوش دادن به طرف است باید کاری کنیم که او به حرف هایش ادامه دهد، نه اینکه با گفتن تجربه های ذهنی خودمان جریان حرف هایش را قطع کنیم.
5)بابدنتان بفهمانید دارید به حرف هایش گوش می دهید.
سری که هر از چندگاه به طرف پایین حرکت، بدنی که به جلو مایل شده است (به خاطر اینکه نزدیک تر شدن گوش به گوینده استعاره از بیشتر گوش دادن است) و چشمی که فعالانه به چشم گوینده خیره شده است، همه نشانه های بدنی توجه است یادتان باشد که همه ی علایم بدنی می تواند بدون گوش دادن اتفاق بیفتد و بر عکس به قول سعدی: دل و جانم به تو مشغول و نظر در چپ و راست تا ندانند رقیبان که تو منظور منی
6)سئوال های باز بپرسید
پس از اینکه به دقت به حرف های همسرتان توجه کردید،آنها را تصدیق کردید، او را به حرف زدن بیشتر دعوت و به خلاصه کردن حرف های او پرداختید، هنوز هم ممکن است خواهان اطلاعات اضافی خاصی باشید. برای جمع آوری یا تکمیل اطلاعات ناقص، سئوال های باز بپرسید. سئوال های باز اغلب با کلمه «چه» (چه کسی، چه چیزی، چه جایی، چه موقع، و چه طور)شروع می شوند. سئوال های باز موُثرترین نوع سوال ها هستند. این سوال ها دست دیگران را در نحوه پاسخ دادن بیشتر باز می گذارند، اگر شما از حالت تهاجمی استفاده نکنید، دیگران آزادانه با توصیف تجارب خود به زبان خودشان به شما جواب می دهند.
از طرح این سئوال هایی که با چرا شروع می شوند، اجتناب کنید! این سوال ها معمولاً اظهارنظرها را محدود می کنند. و لحن کلام همراه با این اظهار نظرها اغلب منفی است. این سوال ها افراد را در حالت دفاعی قرار می دهد و در آنها مقاومت ایجاد می کند. وقتی شما از مهارت های گوش دادن استفاده می کنید، نگرش «من- به شما- توجه می کنم» را نشان می دهید و پی خواهید برد که تبادل نظر های شما با سوء برداشت های کمتر همراه خواهد شد.
سعید بی نیاز /کارشناس ارشد روان شناسی بالینی
گردآوری مرکز مشاوره روان شناسی آرامیس
