اهمیت جاذبه های طبیعی
طبیعت و به طور کلی محیط زیست از هر لحاظ برای بشر اهمیت بسیاری دارد. طبیعت می تواند از نظر زیبایی شناسی تاثیرات مثبتی بر روح و روان افراد بگذارد و تعادل و آرامش روحی بسیاری برای افراد به ارمغان بیاورد. همچنین از نظر اقتصادی، جذب توریست، درآمدزایی .. اهمیت فراوانی دارد. ریختن زباله و به طور کلی آسیب به محیط زیست توسط افرادی انجام می شود که از عواقب این آسیب ها آگاهی کافی ندارند و بارزترین اثر این رفتار در طبیعت ایجاد اختلال در زیبایی محیطی است.
ماهی ها در خطرند
سالانه، گردشگران بسیاری به مناطق دریایی، مثل جنوب یا شمال کشور، رفت و آمد می کنند. حضور گردشگران در سواحل می تواند با آسیب های زیست محیطی همراه باشد. بسیاری از گردشگران به دلیل ناآگاهی زباله خود را به دریا می ریزند و تصور می کنند حجم زباله آنقدر ناچیز است که در دریا گم خواهد شد در حالی که چنین تصور نادرستی می تواند زندگی جانداران داخل دریا به ویژه ماهی ها را با خطر روبه رو سازد. زباله های تجزیه ناپذیر مانند پلاستیک می تواند توسط ماهی ها و سایر جانداران داخل دریا خورده شود و زندگی آنها را به خطر بیندازد . برای نمونه تعداد زیادی از سگ های آبی دریای خزر به دلیل خوردن همین پلاستیک های ساده تلف شده اند. بسیاری از گردشگران در سفر مناطق دریایی، در ساحل، حمام آفتاب می گیرند و از انواع و اقسام روغن برای برنزه شدن استفاده می کنند، این روغن ها اگر چه در حجم ناچیز هستند، به جانداران دریا آسیب وارد می کنند.
زباله ریختن در طبیعت
برخی از گردشگران ریختن زباله در طبیعت، به ویژه در سواحل را با عنوان کردن کمبود سطل زباله یا کافی نبودن تعداد آن ها در طبیعت توجیه می کنند یکی از مهم ترین دلایل رفتارهای نامناسب در طبیعت عدم فرهنگ سازی و احترام به طبیعت و حفظ محیط زیست است که می بایست از کودکی در افراد نهادینه شود.
همان طور که بسیاری از کودکان آموخته اند مسواک نزدن می تواند به دندان آسیب وارد کند، باید به انان بیاموزیم ریختن زباله و آسیب به محیط زیست نیز پیامدهای ناگواری به همراه دارد. این که بدون توضیح به کودک فقط گفته می شود در محیط زیست زباله نریزد نمی تواند کافی باشد. اگر برای متخلفان محیط زیست جریمه ای در نظر گرفته شود این افراد به اصلاح رفتار خود اقدام می کنند.
در عین حال راهکارهای تشویقی هم می تواند در پاکسازی محیط زیست مفید واقع شود. برای نمونه ، اگر افراد حجم مشخصی زباله را از طبیعت جمع آوری کردند، می توان به آن ها هدیه ای داد تا با این کار به جمع کردن زباله بیشتری از طبیعت تشویق شوند.
افزایش محیط بانان هم می تواند در حفظ محیط زیست و جلوگیری از آسیب به آن مفید واقع شود. اما، به هر حال، نمی توان برای همه نقاط طبیعی محیط بان در نظر گرفت. در واقع، باید هر کس از خودش و خانواده اش آموزش حفظ محیط زیست را اغاز کند. بهتر است کارهایی که منجر به آسیب در طبیعت می شود زشت جلوه داده شوند؛ تا جایی که وقتی فرد چنین رفتارهایی را از خود بروز می دهد خودش احساس ندامت کند.
محلی ها موفق ترند
یکی دیگر از راهکارهایی که برای جلوگیری از آسیب های زیست محیطی می توان انجام داد، کمک گرفتن از گروه های کوچک محلی است. اگر در هر روستا، شهر، منطقه گردشگری و ... گروه ها و انجمن های فعال محیط زیست تشکیل شود، می توان انتظار داشت آسیب های که به محیط زیست وارد می شود کاهش یابد، چرا که مسئولان سازمان محیط زیست با همه زحمتی که می کشند باز هم نمی توانند همه مناطق را به صورت دائمی زیر نظر داشته باشند. بنابراین دوستداران محیط زیست، به عنوان نمایندگان این سازمان، می توانند در جلوگیری از اسیب های زیست محیطی نقش موثر بسیاری داشته باشند و به حفظ طبیعت کمک شایانی برسانند.
مهندس سهیلا کدخدازاده، کارشناس ارشد عمران محیط زیست
