در دعوا این کارها را نکنید :
هر کدام از همسران سبک خاصی برای دعوا دارند. برخی از این سبک ها می توانند بسیار مخرب باشند، اما با این وجود بسیار استفاده می شوند. حدس می زنیم بعضی از این رفتارها، برای شما هم آشنا باشند.
شما در زمان دعوا و اختلاف چه می کنید؟
آیا با رفتارهای اشتباهی که می توانند باعث شوند تا یک دعوا و اختلاف ساده به مشکلی پیچیده تبدیل شود، آشنایی دارید؟ گاتمن معتقد بود عواملی که موجب می شوند هیجان های منفی سر ریز کند، چهار رفتار مشکل ساز زن وشوهرها است؛ چهار رفتاری که گاتمن به آنها می گفت چهار سوار سر نوشت:
1- انتقاد
انتقاد یعنی حمله مستقیم به شخصیت همسر. انتقاد با کلمه « تو » شروع می شود « تو باید تا حالا لباس های من رو می شستی. تو که می دونستی من امروز جلسه دارم. تو خیلی بی ملاحظه هستی. » در انتقاد ما طرف مقابلمان را کاملا" متهم می کنیم و در مورد شخصیتش قضاوت می کنیم. گاتمن پیشنهاد می کند که به جای انتقاد از همسرمان شکایت
کنیم. شکایت یعنی اینکه به جای زیر سؤال بردن شخصیت به یک رفتار خاص گیر بدهیم.
ضمن اینکه شکایت با کلمه « من » شروع می شود. « من دوست داشتم که امروز تو لباس هام رو می شستی تا توی جلسه مرتب تر به نظر بیام. » البته بعضی وقت ها چند تاشکایت پشت سر هم دقیقا" همان قدر منفی است که انتقاد کردن. یعنی اینکه یک طرف قضیه شروع می کند شکایت کردن از تمام رفتارهایی که از اول ازدواج تا حالا از آنها ناراحت است. آخرین فرق شکایت و انتقاد هم این است که انتقاد خیلی مبهم است؛ یعنی معلوم نیست شما دقیقا" چه چیزی از طرف مقابل می خواهید: « تو اصلا" بهفکر من نیستی. » اما شکایت صراحت بیشتری دارد و دقیقا" معلوم است که چه حوزه ای از رفتار طرف مقابل را دربر می گیرد: « از اینکه امروز توی مهمانی جلوی چشم دیگران بحث آشپزی بدِ مرا پیش کشیدی ناراحتم. » خانم ها بیشتر از آقایان از انتقاد استفاده می کنند.
2- سرزنش
سرزنش خیلی به انتقاد نزدیک است. اما در سرزنش ما واقعا" شروع می کنیم به فحاشی کردن و خرد کردن شخصیت طرف مقابل. جملاتی مثل « خفه شو احمق! »، « بدبخت خسیس »، « بی عرضه دست و پا چلفتی » دقیقا" قلب طرف مقابل را نشانه می روند. غیر از فحاشی کردن، کارهای دیگری هم برای سرزنش کردن طرف مقابل می شود انجام داد! مسخره کردن و استفاده از زبان بدن یعنی پوز خند زدن یا برگرداندن نگاه – دو تا از معمول ترین این کارها هستند. بعضی از شوخی های خصمانه هم دقیقا" کار سرزنش را انجام می دهند و به همان اندازه منفی هستند. بعضی از زن و شوهرها فکر می کنند که چون با هم ازدواج کرده و صمیمی هستند، می توانند با هر لحنی با همسرشان صحبت کنند، اما در واقع نیاز به احترام یکی از نیازهای روان شناختی همه انسان ها در همه موقعیت هاست و ربطی به زن و شوهر بودن ندارد.
3-جبهه گیری
بلاخره وقتی که از یک طرف انتقاد می شود یا کسی را سرزنش کنند، او هم ساکت نمی ماند. در معمول ترین حالت او هم جبهه گیری می کند و سرزنش را با سرزنش جواب می دهد. جبهه گیری واقعا" می تواند یک زندگی زناشویی را فلج کند. مشاجره که بالا می گیرد، واقعا" دیگر کسی روی منطق حرف نمی زند و فقط خرد کردن طرف مقابل اهمیت دارد.
زن: بازم یادت رفت قسط این ماه رو بدی. حالا بازهم باید جریمه تأخیر رو بدیم.
مرد: نوبت تو بود که قسط این ماه رو یادت باشه بدی.
زن: کجا نوبت من بود دروغگو!
مرد: تو دروغگو هستی. مگه ماه قبل در موردش حرف نزده بودیم؟
زن: بی مسئولیتی خودت رو توجیه نکن با این چرت و پرتا.
شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت، بهانه آوردن برای توجیه رفتار، مخالف با تمام حدس های همسر و تکرار حرف های گذشته انواع و اقسام جبهه گیری هستند.
4-سکوت
مردها معمولا" از این روش برای خاتمه دعوا استفاده می کنند. اما زن ها فکر می کنند که سکوت به معنای خصومت و بی توجهی است. سکوت معمولا" دعوا را بدتر می کند.
چون بحث منطقی با کسی که اصلا" « در خانه نیست » غیر ممکن است! زوج های جوان و مخصوصا" مرد ها باید بیاموزند که سکوت راه حل خوبی برای رفع مشکلات نیست و باید با مذاکره همه چیز را حل کرد.
یاشا شایان، کارشناس ارشد روانشناسی
گردآوری مرکز مشاوره روانشناسی آرامیس
