آرامیس مشاور




به عنوان والدین فرزندان طلاق، جدا باش اما هماهنگ باش!

به عنوان والدین فرزندان طلاق، باید برای تربیت بچه ها با هم هماهنگ شوید.
کلمه خانواده ، معمولاً تصویری از زن و مردی را به ذهن می آورد که همراه با فرزندان خود، در کانونی گرم و صمیمی با هم زندگی می کنند. گاه اختلافاتی دارند، اما از هم حمایت می کنند و لحظه های خوبی را با هم و در کنار هم سپری می کنند. اما همیشه این تصویر محقق نمی شود. در برخی خانواده ها، بستری سرد و گاه خصمانه به وجود می آید. به جای لحظه های خوش، این لحظه های تلخ هستند که هر روز در زندگی افراد خود را به رخ می کشند. گاه اختلاف نظرها بالا می گیرد و یا راه ها کاملا جدا از هم به نظر می رسند و در نهایت ، برخی از زوج ها تصمیم می گیرند به زندگی مشترک خود پایان دهند.

 

گاهی طلاق گزینه بهتری است

دلیل جدایی هر چه باشد، مجموعه ای که کودک قرار بوده در دل آن بزرگ شود و پرورش یابد از هم می پاشد. البته ، طلاق، به زغم بار معنایی منفی که به آن داده می شود، همیسه بد و تلخ و منفی نیست و مطالعات بسیاری نشان داده اند که کودکان یک طلاق خوب، سالم تر و شادتر از کودکانی هستند که در یک خانواده آشفته به زندگی خود ادامه می دهند. در واقع ، خانواده ای کارکرد مثبت برای فرزندان دارد که گرم و صمیمی باشد، وگرنه طلاق می تواند در مقایسه با بحث و جدل و نامهربانی ، گزینه بهتری برای فرزندان باشد. با این حال، لازم است که والدین به خاطر داشته باشند که طلاق ، جدایی زن و مرد از یکدیگر است و هر کدام برای همیشه پدر و مادر فرزند خود باقی خواهد ماند و باید به وظایف خود به عنوان والد عمل کند. همچنین مهم است که طلاق به خوبی صورت پذیرد تا کم ترین آسیب را بزند.

والدین برای همیشه والدین فرزند خود خواهند ماند
برخی از والدین وقتی به طلاق می رسند، فکر می کنند همان طور که خودشان قرار است از همسرشان جدا شوند، فرزندشان هم باید از او جدا شود. آن ها با خشمی که از همسر خود دارند احساس می کنند همه باید از او خشمگین باشند و حتی نمی پذیرند که چطور فرزندشان می تواند او را دوست داشته باشد. آن ها فراموش می کنند که همسری که از او ناراحت و خشمگینند پدر یا مادرفرزند شان است و هیچ چیز این واقعیت را تغییر نخواهد داد. والدینی که سعی می کنند فرزند خود را از ملاقات با والد دیگر محروم کنند در آینده ای نه چندان دور، با سیل سوال های فرزندشان روبه رو خواهند شد، چرا که در واقع او را از حقی طبیعی محروم کرده اند. تنها در مورد استثنا این است که والد دیگر، خواه مادر باشد یا پدر، برای فرزند خود خطرناک باشد و احتمال این که به او آسیب جسمی یا روانی بزند یا ان که او مورد سوءاستفاده قرار دهد، وجود داشته باشد.

کودک قرار است با چه کسی بماند؟
وقتی طلاق توافقی انجام می شود و دو طرف می توانند با هم بر سر موضعات مختلف ، از مالی و قانونی گرفته تا نگهداری از بچه ها به توافق برسند، معمولاً اوضاع بهتر است. اما زمانی که کار به دادگاه کشیده می شود ، قانون مشخص می کند که فرزند خانواده با کدام یک از والدین خود زندگی خواهد کرد. به هر حال ، تصمیم هر چه باشد، به آن معنا نیست که یکی از والدین در مسابقه ای برنده شده است . هر دو برای همیشه والدین کودک خواهند بود و باید به نحوی برنامه ریزی شود که هر دو با فرزند خود وقت بگذرانند.
این توافق بیشتر از والدین ، به نفع خود فرزندان است. به خصوص، در سنین پایین بهتر است کودک تعداد روزهای بیشتری در هفته، برای زمان های کم تری، والد دیگر را ببیند، تا این که در ماه مثلا یک هفته را با او بگذراند و در مجموع؛ فرزندان از حضور مستمر، سود و لذت بیشتری می برند. این که در ماه، یک هفته مجبور به جابه جایی باشند معمولاً خوشایند نیست. برنامه هایشان به هم می ریزد و نمی توانند از آن هفته استفاده کافی ببرند.

مانند یک خانواده، والدین باید با هم هماهنگ باشند
جدایی نباید باعث شود که والدین در تربیت فرزند خود، ساز خودشان را بزنند و درست است که آن دو به دلیل اختلاف نظرهایی که داشته اند از هم جدا شده اند، اما نباید تربیت فرزند را به میدان جنگی بدل کنند تا ببیند چه کسی قوی تر است یا چه کسی بالاخره مبارزه را خواهد برد. فرزندان نیاز به هماهنگی والدین خود دارند تا بتوانند از سردرگمی نجات پیدا کنند.
ان ها در موارد زیادی به والدین خود رجوع می کنند و اگر نتوانند به جواب درستی برسند، گیج و سردرگم به دنبال منبعی بیرون از خانواده خواهند گشت. همچنین ، ناهماهنگی بین والدین می تواند باعث شود که به خصوص در سنین نوجوانی ، کنترل رفتار فرزند ناممکن شود.

رسیدن به قوانین مشخص ضروری است
هر قدر هم با همسر سابق خود اختلاف داشته باشید، باز باید زمان هایی را بگذارید تا حضوری یا تلفنی در مورد فرزندتان با هم صحبت کنید. در مواردی باید کوتاه بیایید تا بتوانید به قوانین هماهنگ و مشخصی برسید. سعی کنید بهترین را به نفع فرزندتان انتخاب کنید، نه این که خودتان چه دوست دارید یا چه چیزی را می خواهید به همسر سابقتان ثابت کنید. در مورد قوانین مختلفی که در زندگی فرزندتان اعمال می کنید، از مقدار زمان تماشای تلویزیون، یا تنبیه و تشویق ها، مقررات رفت و آمد با دوستانش، خرید تلفن همراه و رایانه، مراجعه به پزشک و رشته هنری یا ورزشی باید بین هر دو نفر هماهنگی وجود داشته باشد. به نتیجه ای برسید که هر دو طرف موافق باشند، وگرنه بعد، این نتیجه عملی نخواهد شد. راضی بودن دو طرف به معنای موافق کامل بودن نیست، ولی به هر حال باید به نتیجه بینابینی برسید و در آن با هم هماهنگ رفتار کنید.

فعالیت های مشترک
در برخی موارد، لازم است که هر دو حضور داشته باشید . یکی از نگرانی های کودکان طلاق، توضیح غیاب یکی از والدین برای دوستان و همسالانشان است. در موقعیت های مهم مانند جشن های مدرسه، جشن تولد، برنامه اجرای هنری و مسابقه های ورزشی بهتر است هر دو والد حضور داشته باشند و در جریان امور قرار بگیرند و با هم تصمیم بگیرند.

اگر والدی هستید که فرزندتان با شما زندگی نخواهد کرد
این که شما می خواسته اید فرزندتان با شما باشد اما به دلیل قوانین موجود نتوانسته اید او را نزد خود محفوظ دارید، یا این که با همسرتان با هم به توافق رسیدید که بهتر است فرزندتان نزد او بماند، در نهایت، در وضعیت شما و فرزندتان تاثیر چندانی ندارد. او نزد والد دیگر خواهد ماند و بیشتر وقتش را با او خواهد بود. چه خواسته خودتان باشد و چه نباشد، نگذارید حضورتان در زندگی او کم رنگ شود. در موقعیت های مهم همیشه همراه او باشید و در جریان مسائل زندگی اش باشید و به او نشان بدهید که برای حمایت و کمک به او کوتاهی نخواهید کرد. می توانید راه های ارتباطی مخصوص خودتان را داشته باشید . زمان های مشخصی از روز را با هم تلفنی حرف بزنید. می توانید هر روز بروید مدرسه و او را از مدرسه تا خانه همسرتان همراهی کنید. می توانید هر شب به هم تلفن بزنید و شب به خیر بگویید. به هر حال، در زندگی روزمره فرزندتان باشید و خود را از زندگی او حذف نکنید . مهم است که فرزندتان احساس کند شما همچنان مادر یا پدر او هستید.

اگر والدی هستید که فرزندتان با شما زندگی خواهد کرد
فراموش نکنید که این به معنای برنده شدن در یک رقابت نیست. به علاوه ، فکر نکنید که همه گرفتاری ها و مسئولیت ها بر دوش شما خواهند ماند. سعی کنید همسر خود را در مسئولیت های مربوط به فرزندتان شریک کنید. فرزندتان را تشویق کنید با والد دیگر ارتباط داشته باشد، حتی اگر خودتان به سختی با او ارتباط برقرار می کنید. مراقب لحن حرف های خود باشید و به همسرسابقتان در حضور فرزندتان توهین نکنید یا سعی نکنید او را تحقیر کنید.
فرزند شما نیاز دارد هم پدر و هم مادرش را دوست داشته باشد و در مورد هر دو احساسات مثبتی داشته باشد. او نیاز دارد به هر دو اعتماد کند. وقتی خسته و عصبانی و کلافه می شوید، در حضور فرزندتان زبان به گله و شکایت نگشایید و نگذارید احساس کند سربار زندگی شما شده است.

فرزندان را واسطه نکنید
باید با همسر سابق خود در ارتباط باشید، برای هماهنگی در مورد مسائل مالی و تربیت، فرزند خود را واسطه نکنید تا پیغام های شما را به هم برساند. این کار او را عذاب خواهد داد و باعث می شود باری را روی شانه های خود احساس کند که برایش سنگین است.

با فرزند خود صحبت کنید.
فرزندتان در هر سنی که باشد، با او در مورد طلاق صحبت کنید. فکر نکنید او متوجه نمی شود یا چون حرفی نمی زند، یعنی نمی فهمد . مهم است که برایش توضیح بدهید که او گناهکار نیست. بسیاری از کودکان تا سنین 9-10 سالگی فکر می کنند اگر فرزند بهتری بودند، والدینشان از هم جدا نمی شدند یا این که شاید می توانستند جلوی این اتفاق را بگیرند . مهم است که در این مورد با او به شکل های مختلف و در زمان های مناسب صحبت کنید.
بدانید در افکارش چه می گذرد و موضوع را شفاف برایش شرح دهید. البته توضیحاتی ندهید که ذهن او را آشفته تر کند یا این که از یکی از والدین خود خشمگین شود. توضیح بدهید که این موضوع بین شما دو نفر بوده است و او نقشی در طلاق شما نداشته است.

بهنوش خرم روز، کارشناس ارشد روان شناسی بالینی کودک و نوجوان