آرامیس مشاور




احساس گناه بعد از طلاق

آیا احساس گناه می تواند شرمندگی را متوقف کند؟
«برای کنارآمدن با احساس گناه یک روح قوی و شجاع لازم است.» دکتر ژولین جاف، روان شناس، با بیان این جمله می افزاید؛ احساس گناه یک فرد زنده را می خورد اما وجودش بسیاری ضروری است، زیرا شما را از اشتباهی که داشته اید آگاه می سازد.
همه ما در مقاطعی از زندگی مان احساس گناه را تجربه کرده ایم . بسیاری از مردم فکر می کنند که داشتن یک احساس ناسالم است اما همانطور که در بالا ذکر شد برخی از روان شناسان معتقدند وجود این احساس خوب است، زیرا موقعی که ما احساس گناه داریم خودمان را مسئول همه کارهای اشتباهی که انجام داده ایم می دانیم. تنها مسئله برای ترس از احساس گناه این است که گاهی اوقت در درون ما باقی می ماند و موجب آسیب هیجانی زیاد و گاهی اوقات آسیب جسمی می شود.

به صورت ساده احساس گناه قیمتی است که انسان برای رفتار غیرقابل قبول و اشتباهش می پردازد. ارزش های اخلاقی نیز اغلب با احساس گناه مرتبط هستند، زیرا انسان موقعی این احساس را دارد که کاری برخلاف اصول و باورهایش انجام داده باشد.
احساس گناه به عنوان یک عکس العمل فوری برای متوقف کردن رفتار اشتباهی که باعث شرمندگی فرد با خانواده اش شده، عمل می کند. البته در بیشتر موارد نیز مشاهده شده است که احساس گناه به انجام یک عمل بی ملاحظه و اشتباه یا غیراخلاقی بستگی ندارد، بلکه می تواند توده ای از همه کارهایی باشد که فرد در یک زمان طولانی مدت انجام داده است و اکنون زشتی آن را درک کرده است.

بعد از طلاق
طلاق تنها در کتاب ها و مقالات مسئله دشواری نیست، ولی در واقعیت یک فرآیند دردناک و هیجانی است که افراد آن را از سر می گذرانند . انسان ها این فرایند را به صورت های مختلفی تجربه می کنند؛ برخی با آن کنار می آیند و بر آن غلبه می کنند؛ برخی با احساس گناه و شرم زندگی شان را به پایان می رسانند.
طبیعی است که افراد بعد از طلاق غمگین باشند و هر روشی را برای خارج شدن از هیجانات منفی آن امتحان می کنند. در چنین زمانی تجربه احساس گناه و شرم یک واکنش طبیعی است و این احساسات به این دلیل برانگیخته می شوند که ما احساس گناه می کنیم در رابطه زناشویی مان شکست خورده ایم.
فارغ از دلایل طلاق، گاهی اوقات شدت احساس گناه بسیار زیاد است و افراد نمی توانند به صورت منطقی فکر کنند، چون زمان سختی را پشت سر می گذراند و نمی توانند بیان کنند که چه احساسی دارند. بعد از یک دوره زمانی، این احساسات نیرمند شده و به خشم و افسردگی منجر می شوند که اسیب بیشتر را به افراد وارد می کنند.

احساس گناه بدون دلیل
احساس گناه بیجا که ما را برمی انگیزد تا در خودمان تغییراتی ایجاد کنیم ، به خصوص بعد از طلاق بسیار رایج ست . همین که شما اشتباه کنید، احساس گناه بر ذهنتان غلبه می کند و شروع به تفکر در مورد روش های جدید برای مواجهه با آن می کنید. اما اغلب، موقعی که افراد احساس گناه می کنند زمانی است که انها هیچ کار اشتباهی انجام نداده اند. براساس تحقیقات روان شناسان احساس گناه غیرعادی به تربیت ناسالم فرد در کودکی و برخی خاطرات ناراحت کننده آنها برمی گردد. این افراد زمانی که از همسرشان طلاق می گیرند ناگهان خود مقصر دانسته و بدون آنکه علت مناسبی داشته باشند، احساس گناه شدیدی را تجربه می کنند.
علت عمده دیگری که احساس گناه بی دلیل ظاهر می شود موقعی است که پذیرش شکست برای انسان سخت است. یک فرد ایده آل که برای نخستین بار شکست بزرگی همچون طلاق را تجربه می کند، خودش را با احساس گناه تنبیه می کند و برای فقدان موفقیت در زندگی زناشویی شرمنده می شود. احساس گناه بدون دلیل می تواند تاثیرات منفی زیادی بر سلامتی داشته باشد، بنابراین توصیه روان شناسان این است که به جای تغییر دادن احساس هایتان و سرکوب کردن آنها بهتر است احساس هایتان را بیان کنید و به دنبال این باشید که با مشکلات این چنینی چگونه مواجه شوید.

چگونه با احساس گناه کنار بیاییم؟
احساس گناه پس از طلاق می تواند منجر به نگرش های خودتخریبی شود. به همین علت برای سلامت هیجانی شما مهم است که یاد بگیرید چگونه با این مواجه شوید. راهبردهای زیر به شما کمک می کند تا بتوانید با احساس گناه بعد زا طلاق بهتر کنار بیایید؛
1. فهم ماهیت احساس گناه . افراد موقعی احساس گناه دارند که اعتقاد دارند مرتکب یک خطا شده اند یا اقدامی انجام داده اند که آسیب رسان بوده است. افراد اعتقاد دارند که فرد بدی هستند زیرا رفتارشان بد بوده و باید تنبیه شوند.
2. تغییر احساس گناه به پشیمانی. درک این که رفتار بد منجر به بدی فرد نمی شود، احساس گناه را به پشیمانی تغییر می دهد . احساس گناه خود فرد را هدف قرار می دهد در حالی که پشیمانی بر رفتار متمرکز است.
3. مسئولیت رفتارهایتان را که منجر به طلاق شده، بپذیرید. شما یک تصمیم شخصی گرفته اید که تاثیری منفی بر زندگی همسر سابقتان یا فرزندتان یا هر دو گذاشته است. پذیرش مسئولیت نه تنها منجر به رفتار سازنده تر شما می شود بلکه فرزندتان را از سرزنش خودش برای طلاق شما دور می دارد.
4. خودتان را ببخشید. شما یک انسان هستید و اشتباه می کنید. شما به این دلیل که اعمالتان منجر به طلاق شده است به طور ذاتی بد نیستید.
5. همیشه برای جنبه های هیجانی طلاق آماده باشید. موقعی که درخواست طلاق می دهید می توانید انتظار داشته باشید که میزان طاقت فرسایی از این هیجانات را داشته باشید. وابسته ترین احساس غم است که جریانی از هیجانات دیگر را فرا می خواند که شامل احساس تنهایی ، یاس، احساس گناه و انهدام است. طلاق پایان بسیاری از روابط مهم و نخستین گام برای یک شروع جدید است. برای تکمیل عبور از فرآیند طلاق باید به خودتان اجازه دهید که هیجانات طلاق را تجربه کنید.
6. به دنبال کمک حرفه ای باشید. اگر قادر به غلبه بر احساس گناه نیستید، یک قرار ملاقات با روان شناس یا مشاوری بگذارید که بتواند به شما کمک کند تا احساس بهتری داشته باشید.

محمد ملکی، کارشناس ارشد روان شناسی