در مورد آموزش و آگاهی جنسی به کودکان و نوجوانان نظرات متفاوتی وجود دارد . گروهی بر این باورند که داشتن آگاهی جنسی موجب عملکرد بهتر در خصوص مسائل جنسی ، چه در بعد فردی و چه اجتماعی می شود . از سوی دیگر گروهی بر این باورند که لزومی ندارد که افراد آموزش جنسی ببینند . به عقیده اینان، انسان ها در مسیر زندگی همه آنچه را که باید در این زمینه بدانند ، یاد خواهند گرفت و دادن آگاهی جنسی به آنها تنها سبب تحریک زودهنگام میل جنسی و مشکلات ناشی از آن می شود. با این همه، بر منبای پژوهش ها، ناآگاهی جنسی کودکان پیامدهای منفی برجسته ای دارد که در زیر به مهم ترین آنها اشاره می کنیم.
1. به دست آوردن اطلاعت از منابع ناموثق
کودکان بنابرطبیعت شان کنجکاوند و می خواهند نسبت به هر مسئله ناشناخته ای اطلاع و آگاهی پیدا کنند. این کار به آنها کمک می کند تا محیط اطراف خود را بهتر بشناسند و در موقعیت های مختلف واکنش های سازگارانه تری نشان دهند. یکی از موضوعات جالب و مورد علاقه کودکان که از آغازین روزهای زندگی به بررسی آن می پردازند، بدن شان است. توجه کودکان معمولاً در حدود 3 سالگی به اعضای تناسلی شان معطوف شده و می کوشند اطلاعاتی درباره چیستی و چگونگی این اندام به دست آورند . چنانچه والدین از دادن اطلاعات صحیح به کودکان در این مورد خودداری کند، آنها با افزایش سن، گاه اطلاعات نادرستی را از گروه همسالان و ابزارهای ارتباطی مانند اینترنت و ماهواره کسب خواهند کرد . متاسفانه این اطلاعات نادرست ممکن است تا مدت ها در ذهن کودک باقی بماند.
2. کنجکاوی و درگیری ذهنی بیش از حد با این موضوع
از دیگر پیامدهای ناگوار ندادن آگاهی جنسی درست به کودکان ، علاقمند شدن بیش از حد کودکان به همین مقوله ای است که ما سعی در پنهان کردنش داریم. همه ما می دانیم که منع کردن فرد از هر چیزی، آن هم بدون دلیل و برهان مناسب، موجب اشتیاق بیشتر فرد به انجام آن عمل می شود. کودکان نیز از این قاعده مستثنا نیستند. با توجه به کنجکاوی ذاتی این گروه سنی، در صورتی که والدین نه تنها داوطلبانه نسبت به آگاه کردن جنسی کودکان اقدام نکنند، بلکه در صورت طرح پرسش هایی درباره این موضوع از جانب کودک به او واکنش منفی نشان دهند ، ذهن کودک بیش از پیش درگیر این مسئله می شود و تلاش می کند که هر طور شده پاسخی برای پرسش های خود بیابد.
3. تشخیص ندادن نشانه های سوء استفاده جنسی
دوران کودکی یکی از مراحلی است که هر کسی در آن به دلیل نداشتن آگاهی و نیز ناتوانی مقابله، در معرض خطر سوءاستفاده جنسی قرار دارد. آشنا کردن کودکان با حریم خصوصی بدن شان و اینکه دیگران و حتی نزدیکان مجاز نیستند برخی رفتارها را با آنها داشته باشند، احتمال چنین رویدادهایی را به میزان چشمگیری کاهش می دهد . برعکس ناآگاهی جنسی کودکان سبب می شود آنها نتوانند رفتارهای نامناسب دیگران را تشخیص بدهند و گاه شوربختانه مورد سوء استفاده جنسی قرار بگیرند.
4. احساس ترس و خجالت از تغییرات دوران بلوغ
پژوهش هانشان داده است نوجوانانی که در دوران کودکی، آگاهی جنسی نسبی داشته اند، نسبت به گروهی از همسالانشان که دچار ناآگاهی جنسی بوده اند، خیلی راحت تر با تغییرات فیزیکی دوران بلوغ کنار می آیند . این گروه تغییرات ظاهری خود را پذیرفته اند و آن را نشانه ورود به دنیای بزرگسالی می دانند، در حالی که گروه دیگر از این تغییرات احساس شرم و خجالت کرده و در برخی موارد به دلیل ناآگاهی دچار ترس و نگرانی می شوند.
5. کاهش اعتمادبنفس
نداشتن آگاهی جنسی موجب می شود که کودک در درون خود احساس نقص و کمبود کند و اعتمادبنفس آنها کاهش یابد. این احساس موجب کاهش اعتمادبنفس کودک شده و در بزرگ سالی نیز روی رفتارها و انتخاب های وی تاثیر می گذارد.
زهره قربانی، دانشجوی دکتری روان شناسی
