افسانه یک : فردی که سلامت روان داشته باشد، اصلاً خشگین نمی شود.
واقعیت: خشم مانند شادی، غم، ترس، لذت و ... یک احساس است، احساس طبیعی که همه انسان ها آن را تجربه می کنند؛ وجود خشم کارکرد تکاملی دارد و باعث حفظ بقاء می شود. اما از کودکی به ما یاد داده اند عصبانی نشوید، عصبانی شدن کار خوبی نیست، بچه های خوب عصبانی نمی شوند و ... حتما شما این جملات را شنیده اید . اما لازم است بدانید حق مسلم و هر انسان است که شاد باشد، عصبانی شود، بترسد یا دچار غم شود؛ در برخی از شرایط نیز خشمگین شدن ضروری است.
افسانه 2: خشم از یک عامل بیرونی مانند یک رویداد، موقعیت یا رفتار شخصی دیگر ناشی می شود و افراد کنترلی بر روی خشم خود ندارند.
واقعیت: درست است که برخی رویدادها و موقعیت های بیرونی ممکن است به عنوان عامل محرک در بروز خشم ما موثر باشند، در نهایت این ما هستیم که فاعل خشم خود و هم مسئول نحوه مدیریت آن هستیم.
افسانه3: ابراز نمودن خشم ، به صورت پرخاشگری مفید و سالم است.
واقعیت: البته که سرکوب کردن خشم باعث بروز آسیب هایی مانند افسردگی در ما می شود اما بروز آن به صورت پرخاشگری بدنی و کلامی هم به ما اسیب می رساند. به طوری که افراد پرخاشگر احساس طرد، درماندگی و عدم حمایت می کنند. شیوه درست ابراز خشم، روشی قاطعانه است.
افسانه4: هر کسی هم جای من بود در این موقعیت خشمگین می شد.
واقعیت: آستانه تحمل افراد در برابر موقعیت های مختلف به سبب ویژگی های شخصیتی و بخصوص باورها و خودگویی هایی که دارند، متفاوت است . یعنی ممکن است یک موقعیت و اتفاق یکسان برای یک نفر مهم نباشد و برای دیگری باعث انفجار خشم شود.
افسانه5: ابراز خشم توجه دیگران را جلب می کند و باعث می شود سریع تر به خواسته خود برسید و دیگران را شما سوء استفاده نکند.
واقعیت: درست است یکی از دلایل وجود هیجان خشم در ما، دفاع از خودمان است و در کوتاه مدت نیز باعث می شود به آنچه خواستیم برسیم، در طولانی مدت ، ابراز شدید خشم به روابط ما آسیب می زند. فوران خشم موجب رنجیدگی ، ناخشنودی، ایجاد شکاف در روابط و حتی کینه و انتقام جویی می شود.
افسانه 6: پرخاشگری باعث کسب احترام و منزلت در دیگران می شود و من را فردی قوی نشان می دهد.
واقعیت: این افسانه به خصوص در بین نوجوانان و جوانان شیوع بیشتری دارد. قدرت و احترام به معنای ایجاد مزاحمت و قلدری در دیگران نیست و گر چه شاید دیگران به سبب ترس به صورت موقت به شما احترامی خشک و خالی بگذارند در دیگران احساس کینه و بعض نسبت به شما زیاد می کند . اگر قادر به کنترل خشم و پذیرش نظرات دیگران باشید، آنها نیز با شما محترمانه تر رفتار می کنند.
افسانه 7: خشم من در کنترلم نیست و بنابراین باید دیگران مراقب باشند و رفتار خودشان را کنترل کنند.
واقعیت: شما تنها اختیار کنترل و تغییر یک نفر را دارید و ان هم خودتان است. دیگران نمی توانند بسته به احساسات و رفتارهای شما، رفتار خودشان را تنظیم کنند. حتی اگر دیگران دکمه خشم شما را فشار دادند، شما درباره چگونگی نشان داد خشم، آزاد و مختار هستند.
افسانه 8: مدیریت و کنترل خشم ، یعنی ما خشم را سرکوب کنیم:
واقعیت: هدف مدیریت خشم، کاهش احساسات هیجانی و کاهش برانگیختگی روان شناختی حاصل از خشم است. روانشناسان که اصول کنترل خشم را آموزش می دهند، با سرکوب و نادیده گرفتن خشم به شدت مخالف هستند و از نظر آنان کنترل صحیح خشم، یعنی این که هدف تان حل مشکل باشد و نه آزار دیگران.
ناهید لطفی ماهر، کارشناس ارشد روان شناسی
